Mamy bardzo dużo danych wskazujących na to, że ta historia martyrologiczna z punktu widzenia wychowania obywatelskiego ma bardzo złe konsekwencje. Powoduje, że wytwarza się mentalność oblężonej twierdzy, że ludzie zaczynają traktować obcych jako zagrożenie. To wszystko widzieliśmy zresztą w Polsce przez ostatnie osiem lat rządów PiS. One są dla mnie kwintesencją skutków opowieści skoncentrowanej na cierpieniach.

Samowspółczucie sprowadza się do tego, że nie jesteśmy jakimś „narodem ze skazą”. Po prostu przez dłuższy czas żyliśmy w świecie, w którym lęk był bardziej rozsądny niż nadzieja, a nieufność miała większy sens niż zaufanie. Do tej rzeczywistości się zaadaptowaliśmy, ale później stało się to polską kulą u nogi. Mam nadzieję, że moja książka choć trochę pomoże nam to zrozumieć i pokonać w sobie.