Już od jakiegoś czasu tak mam, że lgną do mnie różnoracy szaleńcy, przeważnie z przeciwnej strony politycznej areny. Czasem jest to zabawne. Pewnien urodzony w RPA Grek najpierw mnie mianował największym mędrcem internetu, a potem zaprosił na obiad na Kretę, żeby tam mnie namawiać do pomagania niesłusznie dyskryminowanym Burom... Powiedziałem mu żeby zakładali kooperatywy. Z Krety wracałem już na własny koszt.

Czasem daje mi to powód do zastanowienia, z czego ta chemia wynika, i jak niewiele zmian w mojej osobistej historii wystarczyłoby, abym był dziś oświeconym państwowcem i nacjonalistą, powiedzmy tak w okolicach Klubu Jagiellońskiego. A może analitykiem w zespole antyekstremistycznym ABW.

Czasem wreszcie zastanawiam się, jak to jest, że podobnego przyciągania nie widzę "po naszej stronie uicy", gdzie funkcjonuję w prawie całkowitej izolacji, przynajmniej na poziomie poważnej wymiany myśli i kooperacji. Niewątpliwie zarówno pokoleniowo, jak i "formacyjnie" odstaję od normy na tyle, że nie jest mnie łatwo włączyć do dowolnej istniejącej grupy. A i moja osobista dynamika (aka charakter) nie jest specjalnie zgodna z normą, panującą w środowisku. Są kolektywy, które nie przejmują się tym i z którymi współpracuję od lat (jak najdyskretniej). Ale en masse, moje interakcje w ramach "ruchu" są bardzo powierzchowne i konwencjonalne, co mnie bawiosmuci.

Ale nie oszukujmy się: gdybym z dnia na dzień został nagle socjometryczną gwiazdą ruchu anarchistycznego, szok kulturowy prawdopodobnie by mnie zabił. Wię lepiej jest, jak jest.

Jednak dla lokalnych biednych, uchodźcy są konkurencją na rynku pracy. Są uważani do tego za "rywali do socjalu", a rezultatem jest społeczna i moralna panika. Ta histeria nie jest zupełnie bez sensu. To są biedne kraje. Masowy napływ nowych stanowiłby tu ogromne obciążenie dla systemu opieki społecznej. Ludzie doskonale wiedzą, że ich państwa nie działają. Kiedy już teraz system nie jest w stanie zaopiekować się lokalną populacją, to można sobie wyobrazić, co by się wówczas stało? No i konkurencja. W żywotnym interesie krajów regionu jest niewpuszczenie do UE uchodźców. Kraje Europy Wschodniej nie przetrwałyby bez emigracji zbędnej tu siły roboczej na Zachód. Wyjechały tam miliony ludzi. Głównie młodzi wykwalifikowani robotnicy i absolwenci wyższych uczelni, w tym lekarze i pielęgniarki. Gdyby na Zachodzie doszła im konkurencja w postaci uchodźców, na Wschodzie byłaby to katastrofa gospodarcza. Ten starzejący się region – z załamującymi się systemami opieki zdrowotnej i emerytalnym – nie przetrwałby bez przekazów pieniężnych od migrantów na Zachodzie. Gospodarka tu to smutny żart. Jak ludzie mogą okazywać solidarność w systemie, który jest egoizmem w czystej postaci?

Wywiad z Gáspárem Miklósem Tamásem [CZĘŚĆ 1] i [CZĘŚĆ 2]